Jef Lambeaux & Ouida: Brabofontein, Nello & Patrasche en hun nalatenschap
Twee markante kunstenaars uit de 19e eeuw: de Antwerpse beeldhouwer Jef Lambeaux en de Engelse schrijfster Ouida (Marie Louise de la Ramée). Beiden schreven kunstgeschiedenis: de een met steen en brons, de ander met pen en papier. Hun bekendste werken — de Brabofontein en A Dog of Flanders — leven nog steeds voort, soms op verrassende plekken zoals Japan.
Jef Lambeaux (1852–1908)
Wie was hij? Jef Lambeaux werd in Antwerpen geboren en groeide uit tot één van de bekendste Belgische beeldhouwers van zijn tijd. Hij werkte in een dynamische, neobarokke stijl met veel beweging en dramatiek. Zijn werk werd soms geprezen, soms bekritiseerd als te extravert.
De Brabofontein
Zijn bekendste werk is de Brabofontein (1887), midden op de Grote Markt van Antwerpen. Het stelt de Romeinse held Silvius Brabo voor, die de hand van de reus Druon Antigoon wegwerpt. Het beeld is uitgegroeid tot hét symbool van de stad.
Andere belangrijke werken
- Het “Pavillon des Passions Humaines” in Brussel, met een controversieel bas-reliëf dat menselijke driften verbeeldt.
- Diverse monumenten, bustes en figuren die vandaag nog in Belgische musea en parken te zien zijn.
Lambeaux’ stijl werd omschreven als “theatraal” en “barok”. Hij liet een onuitwisbare indruk achter in het Belgische stadsbeeld.
Ouida (Marie Louise de la Ramée, 1839–1908)
Wie was zij? Ouida werd geboren in Engeland en publiceerde meer dan 40 romans en verhalen. Ze schreef vaak melodramatisch en kritisch over sociale ongelijkheid. Ze leefde een flamboyant leven in Italië, maar stierf arm in Toscane.
A Dog of Flanders — Nello & Patrasche
Haar beroemdste novelle (1872) vertelt het tragische verhaal van de arme wees Nello en zijn hond Patrasche, die in Antwerpen wonen. Het thema van loyaliteit en onrecht raakte wereldwijd lezers, maar vooral in Japan kreeg het verhaal een cultstatus.
Waarom zo populair in Japan?
- Vroege vertaling (1908) maakte het verhaal toegankelijk in de Japanse jeugdliteratuur.
- Cultuurmatch: thema’s als trouw, lijden en opoffering sloten aan bij het Japanse gevoel voor tragiek en mono no aware.
- Anime-serie (1975): de tv-serie “Flanders no Inu” werd een kijkcijferhit en liet miljoenen Japanners tranen met tuiten huilen.
- Toerisme: Japanners reizen vandaag nog naar Antwerpen en Hoboken om de standbeelden van Nello & Patrasche te zien.
Andere werken van Ouida
- Under Two Flags (1867) — een avonturenroman die haar internationale bekendheid gaf.
- Two Little Wooden Shoes (1874) — nog een verhaal gesitueerd in Vlaanderen.
- Essays en verhalen over dierenrechten en sociale thema’s.
Hoewel in haar eigen land minder gelezen, leeft haar nalatenschap verder door talloze adaptaties in boeken, films en animatie.
